In 2015 is Clean Air Nederland een rechtszaak gestart tegen de Staat om rookruimtes te verbieden en daarmee het rookverbod in de horeca verder door te trekken. Na afwijzing door de rechtbank oordeelde in hoger beroep het Gerechtshof in 2018: "Rookruimtes vallen onder het rookverbod in de horeca".
Op vrijdag 17 mei 2019 heeft de advocaat-generaal (AG) de Hoge Raad geadviseerd om het verbod op de rookruimtes te bekrachtigen. De advocaat-generaal geeft alleen advies, maar meestal oordeelt de Hoge Raad conform dit advies. De zitting van de Hoge Raad staat gepland op vrijdag 27 september aanstaande, als de Hoge Raad dit advies volgt zullen rookruimtes vanaf 27 september definitief en direct verboden zijn.
Waarom rookruimtes verbieden?
Rookruimtes zijn een legitimatie van een rookcultuuur, rookruimtes faciliteren en stimuleren een dodelijke verslaving. Met een rookvrije generatie en als vervolg een rookvrije samenleving willen we voorkomen dat jongeren gaan roken en verslaafd raken. Een goed voorbeeld is dan belangrijk, met name daar waar jongeren uit gaan en vaak beginnen met roken.
In 2017 hebben we gedetailleerd de argumenten beschreven voor een verbod op rookruimtes.
Meer algemene argumenten in onze doelen en organisatie.
Rookruimtes overheid
In het vonnis van het Gerechtshof worden enkel rookruimtes in de horeca verboden, rookruimtes in overheidsgebouwen vallen niet onder het verbod. Deze rechtsongelijkheid vinden we niet acceptabel, juist de overheid zou het goede voorbeeld moeten geven. Op 26 maart 2018 hebben we het ministerie van VWS verzocht het verbod op de rookruimtes door te trekken naar alle overheidsgebouwen. We zullen dit verzoek op korte termijn nogmaals naar het ministerie van VWS sturen.
De casus van onze rechtszaak:
Zowel Clean Air Nederland als de Staat streven naar een rookvrije samenleving en hebben beide het doel om nicotine- en tabaksgebruik zoveel mogelijk te ontmoedigen. Waar inhoudelijk anders over wordt gedacht spitst zich toe op twee vraagstukken:
- Bevorderen of vertragen rookruimtes een rookvrije samenleving?
- Heeft artikel 8.2 FCTC, het WHO-Kaderverdrag, rechtstreekse werking (is een internationaal verdrag sterker dan een landelijke wet) en zijn rookruimtes als uitzondering op het rookverbod hierdoor toegestaan of niet?
Historie rechtszaak:
1. Rechtbank Den Haag. Rechtszaak verbod rookruimte:
- 2 september 2015, dagvaarding Nederlandse Staat
- Start rechtszaak rookruimtes
- 23 juni 2016, pleidooi Clean Air Nederland
- 23 juni 2016, pleidooi Nederlandse Staat
- 14 september 2016, uitspraak en motivering
2. Gerechtshof Den Haag. Hoger beroep verbod rookruimte:
- 14 december 2017, pleidooi Clean Air Nederland
- 14 december 2017, pleidooi Nederlandse Staat
- 13 februari 2018, uitspraak en motivering
3. Hoge Raad Den Haag. Cassatie verbod rookruimte:
- 17 mei 2019, advies advocaat-generaal (AG) aan Hoge Raad
- 31 mei 2019, reactie Nederlandse Staat op advies Procureur-Generaal
- 27 september 2019, persbericht Hoge Raad
- 27 september 2019, uitspraak en motivering Hoge Raad
Verdere stappen
Sluiting van de rookruimtes kan leiden tot meer rook- en stankoverlast buiten. Ter bescherming van gasten en ter voorkoming dat jongeren tijdens het uitgaan gaan roken en verslaafd raken, willen wij het rookverbod uitbreiden naar gehele uitgaansgebieden, festivals en evenementen. In overleg met gemeentes zal op grond van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en de toekomstige Omgevingswet een rookverbod worden aangevraagd voor genoemde gebieden.
Een voordeel voor de horeca-ondernemers is dat controle en handhaving deels verschuift van de horeca naar de overheid, en sanctionering verschuift van de horeca naar de (rokende) gasten. Idem voor festivals en evenementen.
Onderzoek, reacties en gevolgen
- 5 april 2018, reactie staatssecretaris VWS op verbod rookruimte
- 24 februari 2018, Onderzoek gevolgen rookverbod voor horeca
- 15 september 2016, reactie W. Bantema op staatssecretaris Van Rijn over rookruimtes
- 5 september 2016, Tweede Kamervragen en antwoorden over rookruimtes
- 15 juni 2016, Van Rijn over rookruimtes
- 9 juni 2016, promotieonderzoek W. Bantema: Cafés in opstand
- 22 april 2016, voorstel Carla Dik-Faber van ChristenUnie
Artikelen in de media
Lees ook de artikelen in de Volkskrant, en op de NOS-site, in De Gelderlander, en het Algemeen Dagblad.
