Sinds maart vorig jaar mag in Ierse pubs niet meer worden gerookt. De meeste rokers gaan graag buiten staan. Niet-rokers ook: 'Daar staan de leukste mensen, tenminste de meisjes.'
Het is vier graden. IJskoud voor Ierse begrippen. Bij het trendy Café en Seine in Dublin staat Evelyn Cruesscallaghan buiten een sigaret te roken. 'Het is een pain in the arse dat ik niet meer binnen mag roken', zegt ze over de nieuwe wetgeving. Hoewel het café buiten verhitters heeft aangebracht, rilt ze van de koude. 'Ik ben het er niet mee eens.'
De uitsmijter van het café maakt zich er niet druk om. 'Ze is een uitzondering. Bijna al onze klanten zijn er wel blij mee. Zelfs de meeste rokers.'
William Buttirly beaamt dat, terwijl hij een Marlboro opsteekt. 'Ik vind het niet erg om naar buiten te gaan. Het rookverbod heeft een heel nieuwe dimensie gecreëerd in ons uitgaansleven. Buiten samen met andere rokers is het vaak gezelliger dan binnen. Zelfs met deze kou.'
Ook voor de beroemde O'Donoghau's pub aan Merrion Row, waar The Dubliners ooit hun carrière begonnen, staan jongens en meisjes te kleumen. Niet iedereen rookt. 'Nee hoor, ik heb nog nooit gerookt. Maar hier staan de leukste mensen, tenminste de leukste meisjes', zegt een jongen. Het rookverbod in pubs heeft in Ierland zelfs een nieuw woord opgeleverd: smirten - een combinatie van smoken en flirten.
Elaine Clancy komt uit Stradbelly, een klein dorpje in de buurt van Waterford. 'Er zijn daar maar twee pubs, maar die hebben nu zelfs een biertuin gecreëerd met gasverwarmers. Ik was verbaasd hoe snel het rookverbod is geaccepteerd. Iedereen was het binnen een maand gewend. Niemand zal nu meer anders willen.'
Sinds maart vorig jaar mag in Ierse pubs niet meer worden gerookt. En de Ieren houden zich er ook aan en zijn er tevreden over. 'Het moment was goed gekozen. Het volk was er klaar voor', aldus regeringswoordvoerder Breandan O'Caollai.
Alleen in het westen van Ierland was er aanvankelijk een klein beetje verzet. Een rebellerende pubeigenaar in Galway overtrad bewust de nieuwe wet met het doel die in een proefprocedure aan te vechten. Hij verloor. En enkele geïsoleerde pubs in county Kerry haalden stiekem de asbakken onder de bar vandaan als de Ierse politie - de gardai - niet in de buurt was.
'Maar de rookbrigade van de gardai wist al snel de boosdoeners te bekeuren en sindsdien heeft iedereen zich keurig aan het verbod gehouden. De sociale controle was groot', aldus O'Caollai. De politie had een speciale verklikkerslijn voor het rookverbod ingesteld. De tot 3700 euro oplopende boetes waren niet kinderachtig, zodat zelfs de meest verstokte roker op zijn tellen ging passen.
De afwezigheid van rook en tabakslucht is even wennen aan Temple Bar, de bekende uitgaansstraat van Dublin. Twee violen, een gitaar en een fluit spelen Molly Malone, Whiskey in the Jar en andere klassieke folksongs in een volgepakte pub. In het verleden stond de band te spelen achter een zware rooklucht en was van verre een pils amper te onderscheiden van een zwarte stout. Nu is zelfs de 'romige kraag' van de stout te zien.
De leden van de band vinden het prettig dat er niet meer wordt gerookt, hoewel ze zelf af en toe naar buiten moeten om hun nicotinebehoefte te vervullen. 'Ierse pubs staan nu niet bepaald bekend om hun goede ventilatie. Dit is beter voor de stem en algemene gezondheid. Wij treden hier iedere avond op en dan is schone lucht prettig', zegt de leadzanger.
Een van de bezoekers erkent dat hij er in het begin even aan moest wennen. 'Ineens leken alle lichamen een geurtje af te geven. Ik had in de pub nog nooit het body odeur geroken. Maar inmiddels ben je eraan gewend en ruik je die niet meer.'
Er is ook ontevredenheid. Een man lacht dat hij een stomerij heeft, waarvan de omzet sinds het rookverbod met 40 procent is gedaald. En pubs buiten de grote steden geven de nieuwe wet de schuld van de lagere bieromzet. 'Maar de vraag is of dat ook veel met het rookverbod te maken heeft. Net als in andere landen zijn de Ieren meer thuis gaan drinken. Ook Ieren zijn wijndrinkers aan het worden. Die trend was al voor het rookverbod ingezet.
