Ruim 6000 vrijwilligers willen voor Clean Air Nederland handtekeningen ophalen om de Tweede Kamer te dwingen tot een hoofdelijke stemming over een rookvrije horeca. Drie van hen spreken over hun motivatie om aan de actie mee te doen.
Ze zijn niet van het type dat zich snel aansluit bij een groep als CAN. Maar toen deze vereniging van niet-rokers bekendmaakte een burgerinitiatief te willen opzetten om het roken in de horeca opnieuw op de agenda van het parlement te krijgen, meldden ze zich direct om te helpen bij het verzamelen van de 40000 benodigde handtekeningen.
Muziektherapeut Hans Klerkx uit Almelo werft onder zijn cursisten, patholoog-anatoom Andra Neefjes-Borst uit Amsterdam mailde haar vrienden en leidinggevende Dian Visser uit Leeuwarden laat de lijsten onder collega's rondgaan. De actie van CAN raakte een gevoelige snaar.
Hans Klerkx heeft maar één wens: ,,Ik zou het prettig vinden als de niet-rokers geen last meer hebben van de rokers in Nederland." In 1997 werd er bij hem keelkanker geconstateerd. Negen jaar en 32 bestralingen later,
kan hij zeggen dat hij genezen is. ,,Maar in de kroeg kom ik vrijwel nooit meer. De keren dat ik in die negen jaar naar het café ben gegaan zijn op de vingers van één hand te tellen. Als ik één avond in de kroeg ben geweest, dan kan ik de volgende dag amper praten. Mijn keel is pijnlijk en ik ben schor. Door de bestraling is het slijmvlies in mijn keel erg gevoelig geworden."
Alleen 's zomers, op terrasjes, kan Klerkx zonder problemen bij de horeca te gast zijn. ,,Laatst waren we bij de Griek in Enschede. Ik vroeg naar het niet-rokengedeelte. We werden helemaal achteraf neergezet, vlakbij de hal. Een klein hoekje voor niet-rokers. Het hoort eigenlijk omgekeerd te zijn, een heel restaurant voor niet-rokers en een klein afgesloten deel voor rokers. Ik zou graag weer eens naar het café willen, lijkt me erg gezellig. Maar het kan niet."
Klerkx speelt (piano) en zingt in een bandje. Soms ook in rokerige zaaltjes. ,,Gelukkig is de rook doorgaans op het podium wat minder heftig. Maar als we op een bruiloft optreden waar niet mag worden gerookt, dan is dat echt een verademing." Om zijn hobby te kunnen blijven uitoefenen heeft Klerkx een luchtverversingsapparaat aangeschaft, dat hij tijdens optredens vlakbij zijn gezicht plaatst. ,,Er zitten koolstoffilters in die de lucht zuiveren. Het apparaat blaast schone lucht naar me toe. Het lijkt aan de buitenkant net een speaker, dus niemand heeft het in de gaten. Zonder dat ding zou ik op plaatsen waar wordt gerookt, niet kunnen optreden."
Dian Visser heeft aan de eigenaren van het restaurant waar zij en haar man graag eten, wel eens gevraagd waarom hij roken toestaat. ,,Ik zei: We komen hier graag, jullie keuken is fantastisch, maar ons plezier wordt geregeld vergald als er aan een tafeltje naast ons mensen sigaretten of een sigaartje aansteken. Dan is voor ons de lol eraf. De eigenaar zei: Als wij rookvrij worden raken we onze klanten kwijt. Mijn antwoord is: als je roken blijft toestaan, blijven al die mensen weg die niet tegen tabaksrook kunnen. Dat zijn toch ook klanten? Ik begrijp het niet. Wij komen geregeld in de VS, daar is werkelijk alles rookvrij. Het heeft daar geen banen gekost, hoor.Er zijn restaurants waar gasten anderhalf tot twee uur in de rij staan om een tafeltje te krijgen. Rookvrij."
Visser werkt in de gezondheidszorg. Ze was jaren verpleegkundige en is nu leidinggevende in een opleidingscentrum voor verpleegkundigen. ,,Ik heb een ontzettende hekel aan sigarettenrook. Ik kan er absoluut niet tegen. Wij hebben een kind met cara, het gaat nu redelijk, maar in bepaalde situaties steekt dat toch weer de kop op. Sigarettenrook heeft daar invloed op. Ik merk dat ik er steeds meer problemen mee heb dat ik ongevraagd rook moet inademen van anderen."
Cafés bezoekt Visser niet. ,,Daar kan ik makkelijk zonder. Maar wij hebben in Leeuwarden een fantastische stadsschouwburg, De Harmonie, met een mooi programma. Daar komen we graag. In principe is dat gebouw rookvrij, maar er is een klein hoekje dat in open verbinding staat met de rest, waar wel mag worden gerookt. Nou, mijn ervaring is dat rokers niet echt het meest sociale soort mensen zijn.
