Kijkwijzer neemt sinds 1 januari 2022 roken mee in het Kijkwijzersysteem in de categorie drugs- en/of alcoholmisbruik. Er komt geen nieuw apart pictogram.
De afgelopen jaren onderzocht het NICAM (Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media), de organisatie achter Kijkwijzer, of roken onderdeel kon worden van het classificatiesysteem. Na afronding van dit onderzoek is besloten roken onder te brengen bij de categorie drugs- en/of alcoholmisbruik. Hierbij wordt ook rekening gehouden met vapen, shisha-gebruik, (niet overmatig) blowen en alle andere vormen van tabaksgebruik zoals snuif- of kauwtabak. Net als bij alcohol- en softdrugsgebruik krijgt roken in het Kijkwijzersysteem niet altijd wanneer het voorkomt een leeftijdsclassificatie. Voor het optreden van schadelijke effecten is niet alleen relevant óf middelengebruik (zoals roken) in beeld wordt gebracht, maar ook hoe dat wordt gedaan.
Meerdere internationale onderzoeken hebben aangetoond dat wanneer jongeren mediabeelden (films, series enzovoort) zien waarin wordt gerookt, dit positief gerelateerd is aan het hebben van een positievere attitude ten aanzien van roken en dat de kans groter is dat zij zelf beginnen met roken of een vaste roker worden. Daarom heeft het NICAM nu toch onderzocht of roken onderdeel kon worden van de Kijkwijzer systematiek en wordt bij het beoordelen van films en televisieprogramma’s met het kijkwijzersysteem, gekeken naar hoeveel er gerookt wordt in een film of programma en naar de manier waarop roken verbeeld wordt. Bijvoorbeeld wanneer roken als nastrevenswaardig of op een positieve manier wordt gepresenteerd. Het schadelijk effect van het zien van roken in media lijkt sterk op dat van het zien van alcohol- en/of drugsgebruik. Kijkwijzer toont daarom bij roken het bestaande waarschuwingssymbool voor middelengebruik (spuit).
Mogelijke schadelijkheid
De leeftijdsadviezen van Kijkwijzer zeggen niets over of een film of serie ook geschikt (leuk, gepast enzovoort) is voor kinderen vanaf een bepaalde leeftijd. De adviezen zeggen alleen iets over mogelijke schadelijkheid tot een bepaalde leeftijd. Kijkwijzer gaat ook niet over normen of waarden, thematiek of de kwaliteit van films, series en televisieprogramma’s. Daarvoor verschillen de voorkeuren van ouders te veel.
Bovenstaand nieuwsbericht is gebaseerd op een reeks e-mailberichten tussen NICAM | Kijkwijzer en Clean Air Nederland.
