De Universiteit Utrecht (UU) stapt naar de rechter om boetes van de NVWA voor het overtreden van het rookverbod aan te vechten. Volgens de UU is handhaving van het rookverbod op het Utrecht Science Park namelijk onmogelijk.
Sinds de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) begon met de handhaving van het rookverbod op onderwijsterreinen in 2021 hebben zij de UU na een waarschuwing al drie boetes uitgedeeld. Deze waren gegeven voor het hebben van twee rookplekken op het terrein, het gebrek aan handhavers en het aantreffen van rokers. Na tweemaal bezwaar ingediend te hebben dat door de NVWA werd verworpen besluit de universiteit nu juridische stappen te nemen.
Volgens directeur Vastgoed & Campus en het Facilitair Service Centrum Eddie Verzendaal is handhaving op dit moment onmogelijk vanwege de grootte van het USP, met een oppervlakte gelijk aan 525 voetbalvelden. Hij argumenteert dat gedoogplekken het naleven van het verbod zouden vergemakkelijken.
De UU heeft sinds de invoering van de wet wel maatregelen genomen. Alle onderwijsterreinen werden rookvrij verklaard, er werden bordjes en stoeptegels van de Rookvrije Generatie geplaatst en eerst ook surveillanten ingezet. Het handhaven bleek voor de surveillanten in de praktijk echter moeilijk, omdat zij geen bevoegdheden hebben om boetes of andere straffen uit te delen, en vaak tegen agressief gedrag aan lopen. Voor effectieve handhaving zouden naar schatting 200 tot 2000 handhavers nodig zijn op ieder moment.
Handhaving wordt verder bemoeilijkt door het feit dat niet al het terrein op het USP van de universiteit is. Verschillende delen vallen onder de provincie, gemeente of waterschap, waar het verbod niet geldt. Om dit aan te pakken, heeft de universiteit met de andere eigenaren en organisaties besloten gezamenlijk het hele gebied rookvrij te maken. In overleg zijn er vier rookplekken gecreëerd, waarvan twee op gemeentegrond en twee op universitaire grond. Na een boete is een van de rookplekken op universitaire grond weer verwijderd.
Naast het invoeren van gedoogplekken wil de UU vervanging van 'rookvrije generatie'-borden door 'verboden te roken'-borden en rokers bewuster maken van milieuschade door sigaretfilters. Voor deze bewustwordingscampagne heeft de UU het bedrijf Peukenzee ingeschakeld. Zij laten studenten peuken opruimen en rokers aanspreken, ook over milieuproblemen zoals microplastics en andere schadelijke stoffen in filters die het grondwater vervuilen. In september heeft Peukenzee bijna 2 kg peuken opgeruimd op het USP, en in oktober ruim 14.000 stuks. De rokers zeggen bij het aanspreken echter vaak dat zij niet zullen stoppen met roken en er beter asbakken geplaatst kunnen worden.
